Meer kinderen en jongeren gebruiken ADHD-medicatie, maar is dat nodig?

In januari dit jaar kwam het Belgische ziekenfonds CM met een studie rond medicatiegebruik bij kinderen en jongeren. Daaruit bleek dat naast antidepressiva ook ADHD-medicatie vaker werd voorgeschreven. Dat nieuws werd door zowat alle Vlaamse kranten opgepikt. Een dag later kwam het bericht dat de stijging van ADHD-medicatie vooral in West-Vlaanderen het hoogst was, en dat vooral bij jongens. Iets met streversmentaliteit, was het oordeel.

Dat ADHD-medicatie vaker wordt voorgeschreven is geen vreemde tendens. Er is immers een inhaalslag bezig nu ADHD beter onderzocht en dus makkelijker te diagnosticeren is. Toch wordt in een aantal artikels ook een nuance gemaakt. Professor huisartsgeneeskunde Van Krunkelsven vraagt zich namelijk af of er misschien niet te snel medicatie wordt voorgeschreven, en of de maatschappelijke druk niet gewoon te hoog is. Zelf ben ik pas op latere leeftijd gediagnosticeerd en kon ik zelf beslissen of ik al dan niet medicatie wilde. Ik kreeg namelijk eerst cognitieve gedragstherapie, waarbij ik leerde om te gaan met mijn diagnose. Dat heeft heel erg geholpen mezelf te begrijpen en ik kreeg handvaten aangereikt. Dat was voor mij voldoende, ik koos dus geen medicatie. En misschien is dat wel waar meer op moet worden ingezet: psycho-educatie. Dat er dus eerst gezorgd wordt dat kinderen en jongeren de juiste begeleiding en handvaten krijgen voordat er gekeken wordt naar medicatie. Dat geldt ook voor de ouders, zeker als het gaat om jonge kinderen. Als ouders weten hoe ze om moeten gaan met bepaalde kenmerken, zoals bijvoorbeeld moeite met concentratie, pikken jonge kinderen dat op en kunnen ze dat toepassen wanneer ze volwassen worden. Daarbij stel ik me ook de vraag in hoeverre de keuze aangeboden wordt, alsof alleen medicatie een kind of jongere kan helpen zich te gedragen zoals het 'hoort'. 

Tevens sluit ik me aan bij professor Van Krunkelsven i.v.m. de maatschappelijke hoge druk, de streversmentaliteit.  Niet enkel voor volwassenen, maar zeker ook op kinderen en jongeren. Ik kan me herinneren dat ik bijvoorbeeld mijn notities en kaften op school voltekende tijdens de lessen en dat ik daar regelmatig een opmerking over kreeg. Weliswaar waren het net die lessen die me het beste bijbleven. Wie bepaalt hoe iemand aandachtig is? En waarom praten we er niet met de kinderen en jongeren over? Ik begrijp best dat leerkrachten niet de tijd hebben om voor iedere leerling iets apart te doen, maar als je merkt dat iets werkt, waarom het dan toch in een keurslijf willen steken? Er zijn tegenwoordig zo veel ADHD-coaches, is het dan misschien niet een idee om die ook in te zetten op scholen? Zolang het ADHD-gedrag niet schadelijk is voor zichzelf of anderen, en het helpt met bijvoorbeeld aandachtig luisteren, zie ik niet waarom een kind medicatie zou moeten krijgen. Natuurlijk zijn er altijd mensen bij wie medicatie écht helpt en moet die keuze ook beschikbaar blijven. Toch ben ik sterk van mening dat cognitieve gedragstherapie en psycho-educatie de basis hoort te zijn.

Tot slot nog even over hoe de studie voornamelijk een stijging ziet bij jongens. In mijn post 'Hoe genderongelijkheid en hormonen het niet makkelijk maken voor ADHD-vrouwen' leg ik uit waarom vrouwen vaker later een diagnose krijgen. Zij uiten hun ADHD helemaal anders en dat is in de kindertijd ook al zo. Toch zien we ook daar een stijging in diagnoses en medicatiegebruik. Het is niet alleen maar de drukke jongensziekte. Weliswaar betekent anders uiten ook een andere aanpak, en dat zelfs op individueel niveau. Het is dus vaak even zoeken wat werkt, maar uiteindelijk komen we over het algemeen allemaal op onze pootjes terecht.

© Lynn V.H.

 

Geraadpleegde artikels:

Schlack, M. (2025, 06 januari). Kinderen nemen minder geneesmiddelen, maar gebruik van ADHD-medicatie, antidepressiva en maagzuurremmers in de lift. Vrt.be . Geraadpleegd op 12 maart 2025, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/01/05/daling-medicatiegebruik-onderzoek-cm/

Wellens, H. (2025, 06 januari). Algemene daling medicatiegebruik bij kinderen, maar waarschuwingssignalen blijven. CM.be . Geraadpleegd op 12 maart 2025, van https://pers.cm.be/algemene-daling-medicatiegebruik-bij-kinderen-maar-waarschuwingssignalen-blijven

Heyvaert, J. (2025, 06 januari). Maagzuurremmers, ADHD-medicatie en antidepressiva zitten in de lift bij minderjarigen. Tijd.be . Geraadpleegd op 12 maart 2025, van https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/algemeen/maagzuurremmers-adhd-medicatie-en-antidepressiva-zitten-in-de-lift-bij-minderjarigen/10581271.html

(2025, 06 januari). Medicatiegebruik minderjarigen gedaald, maar onder meer antidepressiva zitten in de lift. nieuwsblad.be . Geraadpleegd op 12 maart 2025, van https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20250106_92518499

Baumers, K. (2025, 07 januari). In deze provincie nemen jongens tot zes keer meer ADHD-medicatie: “Ligt aan de ‘streversmentaliteit’”. nieuwsblad.be . Geraadpleegd op 12 maart 2025, van https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20250106_97063163

(2025, 07 januari). Vooral West-Vlaamse jongens nemen ADHD-medicatie: “Soms een strijd om het niet voor te schrijven”. Standaard.be . Geraadpleegd op 12 maart 2025, van https://www.standaard.be/cnt/dmf20250106_97797649

Foto:  EinBlick. Drogen oder Arznei  . Adobe Stock. Geraadpleegd op 23 maart 2025, van https://stock.adobe.com/nl/images/drogen-oder-arznei/190611680