De mens kreeg rechten

Op 26 augustus 1789, 225 jaar geleden, werd de eerste Verklaring van de rechten van de mens en de burger goedgekeurd. De tekst was een voorafje op de nieuwe Franse grondwet na de Franse Revolutie en bestaat uit denkbeelden uit de Verlichting. Het handelt over de democratie en de vrijheid en was het voorbeeld voor de modernere, universele versie van 1948 en verschillende andere rechtenverklaringen. De verklaring bestaat uit een inleiding en zeventien artikelen, het één al wat abstracter omschreven dan het ander. Het werd opgenomen in de Franse grondwet van 1791. Op 11 augustus werd het eerste artikel goedgekeurd en pas op 26 augustus volgden uiteindelijk de laatste drie artikels. Toch werd de verklaring niet door koning Lodewijk XVI ondertekend. Dat gebeurde pas nadat het volk, onder leiding van markies de La Fayette die het ontwerp had gemaakt van de verklaring, het paleis binnendrong op 6 oktober. De koning zwichtte, ondertekende het verdrag en verhuisde nadien naar de Tuilerieën, de tuinen van het koninklijk paleis in Parijs. Drie jaar later werd Lodewijk XVI berecht door de Nationale Conventie en schuldig bevonden aan hoogverraad. Hij werd op 21 januari 1793 geëxecuteerd door de guillotine. Lodewijk XVI is de enige Franse koning die ooit geëxecuteerd werd.

(Verschenen in 'De Ark van Jean-Marc' onder de rubriek 'Terugbladeren' op 24 augustus 2014)